نشست ورشو و سوچی نمایانگر دو رویکرد مختلف در مورد آینده خاورمیانه بودند
"ورشو" و "سوچی"؛ دو جلسه متفاوت برای آینده خاورمیانه| کدام یک به صلح منطقه کمک خواهد کرد؟
ایران، ترکیه و روسیه در مورد اختلاف‌نظرهای یکدیگر درباره سوریه با یکدیگر بحث می کنند / صباح: نشست سوچی مبتنی بر واقعیت‌ها و نشست ورشو برپایه ایده‌های فرضی و غیرواقع‌گرایانه برگزار شدند/ حریت: آیا نشست سوچی به انتظارات و امیدواری‌های زیادی که ایجاد شده بود پاسخ داد؟
آفتاب‌‌نیوز :
سرویس بین‌الملل- سایت "المانیتور" با انتشار گزارشی درباره نشست سوچی با حضور حسن روحانی رییس جمهوری ایران و اردوغان و پوتین همتایان ترک و روس او در این نشست به موازات برگزاری نشست ضد ایرانی ورشو توسط امریکا می‌نویسد این نشست از آن رو حائز اهمیت بود که اولین نشست میان سران سه کشور پس از اعلام نظر ترامپ درباره خروج نیروهای آمریکایی از سوریه بوده است.
به گزارش آفتاب‌‌نیوز؛ این سایت در ادامه می‌افزاید: "این چهارمین نشست میان رهبران ترکیه، روسیه و ایران درباره سوریه بود که در سوچی روسیه در تاریخ 14 فوریه برگزار شد. پیش از این رهبران سه کشور در روند صلح آستانه در نوامبر 2017 در سوچی و در آوریل 2018 در آنکارا و در سپتامبر 2018 در تهران با یکدیگر دیدار کرده بود. پوتین در این نشست از تلاش ایران برای حل و فصل بحران در سوریه قدردانی کرد اما گفت که راه سختی پیش روست. در حالی که برخی گمانه‌زنی‌ها درباره افزایش اختلافات میان ایران و روسیه در سوریه مطرح شده بودند، پوتین اما تاکید کرده است که تجارت میان ایران و روسیه در فاصله ژانویه و نوامبر 2018 به بیش از 7.5 درصد افزایش یافته و به 1.5 میلیارد دلار رسیده است و واردات از ایران نیز بیش از 40 درصد افزایش یافته است. روحانی نیز با ابراز خوش‌بینی نسبت به گسترش روابط میان دو کشور گفت که ایران و روسیه در سطح استراتژیک با یکدیگر همکاری گسترده‌ای از جمله در مبارزه علیه تروریسم بین‌المللی دارند".
این سایت در ادامه می‌نویسد: "به نظر می‌رسد در صورت اجرای ایده ترامپ برای خروج نیروهای امریکایی از سوریه فضا برای همکاری میان سه کشور گسترده‌تر خواهد شد. ترکیه نیز گفت که از ایران و روسیه می‌خواهد تا به آن کشور اطمینان دهند که ترورِیستی در مرز ترکیه و سوریه وجود ندارد. این موضع نشان می‌دهد که ترکیه ایده اولیه خود درباره ایجاد منطقه امن با همکاری امریکا را کنار گذاشته و اکنون با روس‌ها همکاری می‌کند".
این سایت اما می‌نویسد ادلب کماکان موضوع مورد بحث میان سه کشور است و می‌افزاید: "رهبران سه کشور درباره خطر رشد نفوذ گروه حیات تحریرالشام در منطقه تنش‌زدایی شده ادلب به بحث و بررسی پرداختند. اردوغان خواستار احترام گذاشتن طرفین به توافق ترکیه و روسیه در سوچی در سال 2018 برای تضمین ثبات در ادلب شد. با این حال، اردوغان درباره احتمال بروز بحران انسانی در نتیجه عملیات نظامی ابراز نگرانی کرد. پوتین اما از اردوغان خواست تا برای توافق نهایی بر سر ایجاد ثبات در ادلب با روسیه همکاری کنند. او گفت که دو طرف بر سر آتش‌بس در ادلب با یکدیگر به توافق رسیده‌اند اما این به معنای پذیرش حضور تروریست‌ها در آن منطقه نیست".
این سایت اما در ادامه اشاره می‌کند که سه کشور بر روی لزوم بازگشت پناهجویان سوری به کشورشان تحت نظارت و همکاری سازمان ملل متحد و سازمان‌های بین‌المللی بشردوستانه و تمرکز بر بازسازی مدارس، بیمارستان‌ها و سیستم تامین آب و برق در سوریه با یکدیگر توافق کردند که پیشرفتی قابل توجه محسوب می‌شود.
المانیتور در پایان می‌نویسد امریکا سعی دارد تا نقش سه کشور و دیدار مقام‌های ایرانی و ترک و روس را نادیده بگیرد اما واقعیت آن است که روسیه و ایران به خصوص پس از اعلام طرح خروج نیروهای امریکایی از سوریه در حال نزدیک‌تر شدن به یکدیگر هستند.
رقابت و مذاکره
روزنامه "ٌصباح" ترکیه نیز در یادداشتی به قلم "برهان الدین دوران" ُستون نویس آن روزنامه درباره برگزاری نشست سوچی و ورشو به موازات یکدیگر برای رقابت با هم می‌نویسد: "در اوایل هفته جاری در ورشو و سوچی دو جلسه متفاوت برگزار شد که برای آینده خاورمیانه حیاتی هستند. این نخستین محصول جانبی بلوک در حال ظهور ضدایران به رهبری آمریکا، اسرائیل و اعراب خلیج فارس بود که در ورشو خود را نشان داد. حضور اروپایی‌ها در نشست ورشو محدود بود. ترکیه، قطر، فلسطین و لبنان نیز از نشست ورشو حمایت نکردند. ماهیت نشست ورشو اتحاد اعراب و اسرائیل علیه ایران بود. آنان همچنین قصد داشتند بر اروپا برای همراه کردن کشورهای عضو اتحادیه اروپا در مورد خاورمیانه با خود فشار آورند؛ فشاری که بعید است نتیجه‌ای داشته باشد. در همین حال، در سوچی نمایندگان روسیه، ترکیه و ایران چهارمین نشست را برای در دستور کار قرار دادن بازگشت پناهجویان به سوریه، کمک‌های بشردوستانه به آن کشور ایجاد منطقه امن و ایجاد کمیته تدوین قانون اساسی جدید تشکیل دادند. رهبران سه کشور نشان دادند که در چارچوب روند صلح آستانه پیشرفت‌هایی داشته‌اند. این دستاورد بزرگی است چرا که سه کشور علیرغم منافع متضاد در سوریه، دو سال است که با یکدیگر کار می‌کنند. برخی موارد اما هنوز به عنوان مسئله روی میز هستند: از جمله حضور گروه تحریر الشام در ادلب و قوی‌تر شدن آن گروه و یا اختلاف‌نظر در مورد اعضای پیشنهادی کمیته تدوین قانون اساسی. روسیه متعهد است که اسد را در قدرت نگه دارد. برای ترکیه اما آینده شاخه سوری "پ ک ک" موسوم به یگان‌های مدافع خلق در سوریه اهمیت دارد که هنوز مشخص نیست. تحولات در منطقه اما باعث افزایش همکاری سه جانبه میان ایران، روسیه و ترکیه شده است. به خصوص پس از قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار سعودی و نزدیکی بیشتر امارات و عربستان سعودی به یکدیگر. واقعیت آن است که ما شاهد علاقه بین‌المللی نسبت به نشست ورشو نبودیم. بعید است امریکایی‌ها بتوانند اروپا را وارد بلوک ضدایرانی کنند؛ اروپایی‌ها بالعکس عربستان را به فهرست کشورهای خطرناک حامی تروریسم اضافه کرده‌اند و کنگره آمریکا علیرغم حمایت دولت ترامپ از ریاض از نقش محمد بن سلمان ولیعهد عربستان در قتل خاشقجی انتقاد کرده است".
ستون‌نویس روزنامه "صباح" نزدیک به اردوغان در ادامه می‌نویسد: "قتل خاشقجی زمین‌لرزه‌ای برای اتحاد امریکا و اسرائیل در خلیج فارس بود. بعید است که محمد بن سلمان سلمان بتواند معامله بزرگ را بر سر فلسطین با موقعیت ضعیف کنونی‌ای که دارد انجام دهد. هیچکس نمی‌تواند توازن قوا در سوریه، یمن و عراق را نادیده گیرد. نشست ورشو و سوچی نمایانگر دو رویکرد مختلف در مورد آینده خاورمیانه بودند. ترکیه برای هر دو طرف کشوری بسیار مهم است. از دیدگاه اعراب خلیج فارس ترکیه اکنون یک قدرت منطقه‌ای است که باید به آن کشورها نزدیک شود. در مقابل، امارات از طریق همکاری مخفیانه با واشنگتن اقدامات علیه ترکیه را افزایش داده است. این تعجب‌آور نیست چرا که نیروهای ضدانقلابی سالهاست علیه دموکراسی دیرپای ترکیه و محبوبیت شخص اردوغان اقداماتی را انجام می‌دهند. آنان ترکیه را تهدیدی برای خود می‌دانند. در پایان باید گفت که نشست ورشو بخشی از پروژه‌ای فرضی است که هیچ ارتباطی با واقعیت‌ها و وضع موجود بر روی زمین ندارد. در مقابل، نشست سوچی نشان‌دهنده تلاش برای تقویت همکاری بین‌المللی برای پایان دادن به خونریزی‌ها بود".
روزنامه "حریت" نزدیک به اپوزیسیون ترکیه اما در سرمقاله خود می‌نویسد که باید محتاطانه نسبت به دستاوردهای نشست سوچی نگریست و می‌افزاید: "مذاکرات میان رهبران سه کشور اولین نتیجه مشارکت ترکیه، روسیه و ایران از زمان آغاز فرایند صلح آستانه پس از اعلام آتش‌بس بوده است. در چهارمین دور مذاکرات در استانه در مه 2017 میلادی، روند ایجاد مناطق امن و دور از درگیری در ادلب، حماء، حلب و لاذقیه آغاز شد. در ششمین دور گفتوگوهای آستانه مرکز عملیات مشترکی برای نظارت بر فعالیت‌های مرتبط با ایجاد مناطق امن و با ثبات ایجاد شد. به گفته ناظران، مشارکت ترکیه با روسیه و ایران تلاشی بود برای مقابله با اقدامات ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا به منظور تقویت اتحاد آمریکا با اسرائیل و عربستان. در ابتدا تردیدهایی درباره امکان همکاری روسیه و ایران دو کشور تحت تحریم آمریکا با ترکیه به عنوان عضوی از ناتو وجود داشت. در نهایت اما این همکاری امکان‌پذیر شد. در جلسه روز پنجشنبه اما مهمترین اختلاف نظر در مورد تلاش ترکیه برای تشکیل منطقه‌ای امن در سوریه بود. ایران و روسیه به نظر می‌رسید درباره ایده عملیات ترکیه در شرق فرات راضی نبودند. اعتراض ایران به این موضوع با صدای بلندتری بود. ایران گفت که باید حقوق کردها در سوریه مورد توجه قرار گرفته و در مذاکرات لحاظ شود. اما اردوغان تاکید کرده که منطقه امن باید تحت کنترل ترکیه باشد. او گفت آن مناطق نباید به پناهگاهی برای گروه‌های کرد موسوم به یگان‌های مدافع خلق که از دید ترکیه تروریستی و وابسته به پ ک ک است تبدیل شوند".
این روزنامه در ادامه مدعی شد:"به نظر می‌رسد ایران بیش از روسیه نگران و ناراضی از حضور ترکیه در سوریه است. روحانی رییس جمهوری ایران در مورد ادلب گفت که آنجا باید از حضور تمام نیروهای خارجی پاک شده و کنترل آن منطقه به دولت سوریه واگذار شود. مشکل اما آنجاست که موضع ترکیه در مورد ادلب روشن است و آنکارا می‌گوید که مردم سوریه از نیروهای ترکیه برای ورود به ادلب دعوت کرده‌اند و هدف حفاظت از غیرنظامیان در برابر سازمان‌های تروریستی است. اولویت روسیه در ادلب اما توقف حملات علیه پایگاه‌های نظامی روسیه در لاذقیه است. می‌توان گفت که دید روسیه نسبت به کنترل ترکیه بر ادلب مثبت‌تر از ایران است".
این روزنامه در بخش پایانی سرمقاله خود می‌نویسد: "علیرغم همه اختلاف‌نظرها همکاری نزدیک بین سه کشور باعث پایان جنگ در حلب و کاهش سطح خشونت‌ها به شکل چشمگیری شده است. تمام طرفین مصمم هستند این روند را ادامه دهند. ترکیه از سوچی و آستانه به عنوان مکمل گفتوگوهای ژنو و نه بدیلی برای آن استفاده می‌کند. ترکیه با برگزاری نشست استانبول در 27 اکتبر 2018 با حضور نمایندگان آلمان، روسیه و فرانسه نشان داد که نگرش فراگیرتری نسبت به موضوع دارد. چالش بعدی پیدا کردن راهی برای سرعت بخشیدن به مذاکرات سیاسی میان گروه‌های سوری و تشکیل کمیته تدوین قانون اساسی است که در نشست بعدی جدی‌تر مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت".
این روزنامه همچنین در یادداشت دیگری اشاره می‌کند که به نظر می‌رسد پوتین و روحانی به حساسیت‌های درونی ترکیه توجه دارند و تا پیش از انتخابات محلی و داخلی در 31 مارس در ترکیه بر روی اردوغان فشار زیادی درباره ادلب وارد نخواهند کرد. با این حال، این روزنامه می‌نویسد به نظر می‌رسد در دوران پس از انتخابات تغییری جدی در موضع روسیه و ایران روی خواهد داد و آنان سختگیری بیشتری را برای حذف گروه‌های مخالف دولت سوریه در ادلب از خود نشان خواهند داد و بر ترکیه در این مسیر فشار خواهند آورد.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه خبرهای مرتبط
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید